Ο Γιώργος Σάμπαλης, Γενικός Χειρουργός Λαπαροσκόπος, Διευθυντής Χειρουργός στην Ευρωκλινική Αθηνών, εξηγεί στο Υγείαonline.gr, τι είναι οι όζοι του θυρεοειδούς αδένα, γιατί πρέπει να ελέγχονται και πως αντιμετωπίζονται.

Ο θυρεοειδής αδένας και η χρησιμότητά του

Ο θυρεοειδής αδένας είναι από τους σημαντικότερους αδένες του σώματος.

Βρίσκεται στο λαιμό μας πάνω από την τραχεία και αμέσως κάτω από τον λάρυγγα. Παράγει συνεχώς βασικές ορμόνες του οργανισμού τις Τ3 και Τ4, οι οποίες και ρυθμίζουν τις καύσεις του οξυγόνου και άλλων ουσιών παίζοντας βασικότατο ρόλο στον έλεγχο της παροχής και εκμετάλλευσης της ενέργειας του ανθρώπινου οργανισμού.

Προβλήματα του θυρεοειδούς αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή μας.

Τα προβλήματα

Ο αδένας μπορεί να υπολειτουργεί ή να υπερλειτουργεί προκαλώντας ανάλογα προβλήματα.

•    Στον υποθυρεοειδισμό υπάρχει νωθρότητα, βραδυκαρδία, χαμηλή νοητικότητα, βραδυψυχισμός, παχυσαρκία κλπ.

•    Στον υπερθυρεοειδισμό συναντάμε νευρικότητα, εφίδρωση, ταχυκαρδία, αρρυθμίες, αδυνάτισμα κλπ.

Οι περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις αναγνωρίζονται σήμερα εύκολα και θεραπεύονται με φάρμακα (χορήγηση ορμονών ή αντίθετα αντιθυρεοειδικά φάρμακα).

Τι είναι η βρογχοκήλη;

Ο αδένας όμως μπορεί να παρουσιάσει και βρογχοκήλη, που είναι η διόγκωσή του και γίνεται εύκολα αντιληπτή ως πρήξιμο στον λαιμό που προκαλεί ανησυχία στον ασθενή. Οφείλεται σε υπερανάπτυξη του θυρεοειδή και έχει ως αιτίες είτε παθήσεις της υπόφυσης είτε αυτόνομη υπερδιέγερσή του ή ακόμα και έλλειψη ιωδίου.

Μπορεί να συμβαδίζει με υπέρ ή και υπο-θυρεοειδισμό ή και θυρεοειδίτιδα και αντιμετωπίζεται με φάρμακα.

Τι είναι οι όζοι στον θυρεοειδή;

Πολλές φορές στον θυρεοειδή αναπτύσσονται μικροί σχηματισμοί οι οποίοι ονομάζονται όζοι γιατί συνήθως είναι στρογγυλοί και πιο σκληροί από τον αδένα και αποτελούν αποτέλεσμα τοπικής υπερπλασίας του με ίνωση ή κύστη ή καλοήθη όγκο, ενώ πολλές φορές και από κακοήθεια.

Απαραίτητες εξετάσεις

Οι εξετάσεις που γίνονται για τον θυρεοειδή αδένα είναι:

•    Αιματολογικές: Τ3, Τ4, ΤSH κλπ

•    Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και τραχήλου γενικότερα.

•    Σπινθηρογράφημα με Ιώδιο το οποίο χρησιμοποιείται για τον διαχωρισμό «θερμού-ψυχρού» όζου.

•    FNA που είναι η παρακέντηση με λεπτή βελόνα με σκοπό την κυτταρολογική εξέταση του όζου κλπ.

Πότε πρέπει να χειρουργηθεί ένα πρόβλημα στο θυρεοειδή;
        
Ο ενδοκρινολόγος μπορεί και πρέπει να καθοδηγήσει τον ασθενή στον χειρουργό όταν υπάρχει:
        
•    Μεγάλη βρογχοκήλη που δεν θεραπεύεται με φάρμακα.
        
•    Τοξική διάχυτη βρογχοκήλη που δεν θεραπεύεται με φάρμακα και είναι και επικίνδυνη για τον άνθρωπο.
        
•    Τοξικό αδένωμα (τοξικός όζος).
        
•    Πολυοζώδης βρογχοκήλη που δεν θεραπεύεται.
        
•    Ανάπτυξη όζου ή όζων που μεγαλώνουν σε μέγεθος παρά την αγωγή και η FNΑ είναι ύποπτη ή θετική για κακοήθεια.
        
Καρκίνος του θυρεοειδούς
        
Αν και η οζώδης θυρεοειδική νόσος είναι εξαιρετικά συχνή, ο καρκίνος του θυρεοειδούς, κλινικά αναγνωρίζεται σε ποσοστό λιγότερο του 1-2% των κακοήθων  νοσημάτων, με την ετήσια επίπτωση να διαφέρει στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές του κόσμου και να κυμαίνεται από 0.5 – 10 ανά 100.000 κατοίκους.
        
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι ο συχνότερος καρκίνος των ενδοκρινών αδένων, με ποσοστό που αγγίζει το 90% και του αναλογεί το μεγαλύτερο ποσοστό θνητότητας (64%) απ’ ότι όλοι οι άλλοι μαζί ενδοκρινικοί καρκίνοι.
        
Πως εμφανίζεται;
        
Ο συγκεκριμένος καρκίνος εμφανίζεται στους περισσότερους ασθενείς με διόγκωση του θυρεοειδούς ή την παρουσία όζων που αποκαλύπτονται  από τον ίδιο τον ασθενή, είτε από το γιατρό του (>1,5 εκ. όζοι ψηλαφητοί, ανάλογα με την κατατομή του ασθενούς) ή σε τυχαίο απεικονιστικό έλεγχο στην περιοχή του τραχήλου ή στον έλεγχο για καλοήθη νόσο του θυρεοειδούς.
        
Είναι όγκοι ταχέως αναπτυσσόμενοι, σκληροί με ανώμαλη παρυφή, συμφύονται στους γύρω ιστούς και ενδεχόμενα είναι επώδυνοι στην ψηλάφηση με συνοδό λεμφαδενοπάθεα, δυσκαταποσία, δύσπνοια και βραχνάδα στη φωνή.
        
Θεραπεία
        
Θεραπεύεται σε μεγάλο ποσοστό (στο 85% ασθενών 5ετής επιβίωση) και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η πρώιμη διάγνωση.
        
Χειρουργική επέμβαση
        
Η επέμβαση εκλογής σήμερα είναι η ολική θυρεοειδεκτομή. Πραγματοποιείται από γενικό χειρουργό με την ανάλογη εμπειρία στις επεμβάσεις θυρεοειδούς. Είναι απόλυτα ασφαλής επέμβαση και γίνεται με την χρήση γενικής αναισθησίας με μία μικρή εγκάρσια τομή στον τράχηλο.
        
Η σύγχρονη τεχνολογία με την χρήση ειδικών νευροδιεγερτών, έχει μειώσει στο ελάχιστο τις «βλάβες» των νεύρων της φωνής, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών βραχνάδας ή αφωνίας.
        
Η νοσηλεία διαρκεί 1-2 ημέρες και ο ασθενής πολύ σύντομα επανέρχεται στις καθημερινές του δραστηριότητες.
     
Γιώργος Σάμπαλης
Γενικός Χειρουργός Λαπαροσκόπος
Διευθυντής Χειρουργός στην Ευρωκλινικής Αθηνών
www.sambalis.gr
        
Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline

Ο Γιώργος Σάμπαλης, Γενικός Χειρουργός Λαπαροσκόπος, Διευθυντής Χειρουργός στην Ευρωκλινική Αθηνών, εξηγεί στο Υγείαonline.gr, τι είναι τα εκκολπώματα του παχέως εντέρου και για ποιους λόγους θα πρέπει η πάθηση να αντιμετωπίζεται έγκαιρα.

Όλο και περισσότεροι νέοι εμφανίζουν πρόβλημα εκκολπωμάτων, ενώ αυτά μέχρι πρότινος αποτελούσαν σύνηθες πρόβλημα στις μεγάλες ηλικίες, ερμηνεύοντας το ως αποτέλεσμα «της σύγχρονης διατροφής που είναι φτωχή σε φυτικές ίνες, αλλά και των σύγχρονων μεθόδων που επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση της νόσου».

Τα εκκολπώματα είναι μικρές προβολές του τοιχώματος του παχέος εντέρου, που μοιάζουν με θυλάκους, δηλαδή σακουλάκια ή μπαλονάκια και δημιουργούνται σε αδύναμα σημεία, εξαιτίας των πιέσεων που αναπτύσσονται μέσα στον αυλό του εντέρου κατά το πέρασμα των κοπράνων και κατά τις συσπάσεις του ίδιου του εντέρου και δημιουργούνται κυρίως στο τμήμα του εντέρου πριν το ορθό, όπου βρίσκεται το σιγμοειδές τμήμα του παχέος εντέρου.
Ένα εκκόλπωμα μπορεί να προκαλέσει ρήξη ενός αγγείου του τοιχώματος του παχέος εντέρου και να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία, ενώ βαριές και επίμονες εκκολπωματίτιδες μπορεί να οδηγήσουν σε ρήξη εκκολπωμάτων και διάτρηση του εντέρου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία αποστήματος γύρω από το έντερο ή ακόμη και τη διέλευση των κοπράνων μέσα στην κοιλιά, και την πρόκληση βαριάς περιτονίτιδας, οπότε ο ασθενής θα πρέπει να μεταφερθεί επειγόντως στο χειρουργείο.

Τα εκκολπώματα, συνήθως, δεν προκαλούν συμπτώματα και μπορεί να αποκαλυφθούν τυχαία σε πιθανή εξέταση του παχέος εντέρου για άλλο λόγο. Μερικοί, ωστόσο, ασθενείς ενδέχεται να παραπονεθούν για ήπιες κράμπες, φουσκώματα ή δυσκοιλιότητα. Ωστόσο, σχεδόν ένας στους πέντε ασθενείς που έχουν εκκολπωμάτωση θα περάσουν τουλάχιστον μία φορά κρίση εκκολπωματίτιδας.

Η οξεία εκκολπωματίτιδα, εκδηλώνεται με σοβαρό πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς, ειδικά αριστερά, μετεωρισμό (φούσκωμα), στην κοιλιά και ευαισθησία στην ψηλάφηση των κοιλιακών τοιχωμάτων. Πολλές φορές συνυπάρχει πυρετός και διαταραχές των κενώσεων μέχρι και μερική αναστολή αερίων και κοπράνων.

Η διάγνωση γίνεται βάσει του ιστορικού, την κλινική εξέταση και συνήθως επιβεβαιώνεται με αξονική τομογραφία. Η διενέργεια εξετάσεων ενδοσκοπικών όπως η κολονοσκόπηση, δεν συνιστώνται στην οξεία φάση της νόσου, διότι μπορεί να επιδεινώσουν την πάθηση.

Η κολονοσκόπηση θεωρείται επιβεβλημένη μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων, συνήθως μετά 20ήμερον ή και μήνα, για να τεκμηριωθεί η πάθηση αλλά και για να αποκλεισθούν άλλες αιτίες που μπορεί να δημιουργούν παρόμοια συμπτωματολογία (πχ όγκοι).

Για τη συντηρητική θεραπεία της νόσου συνιστάται η αύξηση της ποσότητας των υγρών και των άπεπτων φυτικών ινών στη δίαιτα, οπότε ελαττώνονται τα συμπτώματα της εκκολπωμάτωσης και μειώνονται  σημαντικά οι επιπλοκές της, ενώ σε ήπιες κρίσεις εκκολπωματίτιδας επιβάλλεται η χορήγηση κατάλληλων αντιβιοτικών και αναλγητικών και προσωρινή δίαιτα υγρών. Σε σοβαρές κρίσεις συνιστάται η νοσηλεία του ασθενούς.

Αν ένας ασθενής έχει σοβαρές κρίσεις εκκολπωματίτιδας που απαίτησαν νοσηλεία,  συνιστάται κολεκτομή, η χειρουργική δηλαδή αφαίρεση του τμήματος του εντέρου όπου εντοπίζεται το πρόβλημα.

Η όλη διαδικασία οφείλει να έχει ελεγθεί σωστά με προεγχειρητική κολονοσκόπηση, αξονική τομογραφία κοιλίας και αν είναι δυνατόν και με βαριούχο υποκλυσμό, για να καθορισθεί η έκταση της εκκολπωματικής νόσου και επομένως ο σχεδιασμός εκτομής του τμήματος που πρέπει να αφαιρεθεί (κυρίως σιγμοειδές). Η επέμβαση μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά ούτως ώστε όλη η διαδικασία κινητοποίησης του προς αφαίρεση και ένωση εντέρου επιτελείται ενδοσκοπικά, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της τομής.

Σημειώνεται πως στις λαπαροσκοπικές κολεκτομές, πραγματοποιούνται 4 ή 5 μικρές τομές του μισού εκατοστού και όλη η επέμβαση γίνεται μέσα από στενούς σωλήνες, από όπου εισάγονται τα εξειδικευμένα λαπαροσκοπικά χειρουργικά εργαλεία. Το λαπαροσκόπιο, ένα μικροσκοπικό τηλεσκόπιο συνδεδεμένο με μια βιντεοκάμερα, εισάγεται μέσω ενός σωλήνα ενός εκατοστού και επιτρέπει στον χειρουργό να βλέπει σε μεγέθυνση τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς στην οθόνη μιας τηλεόρασης. Μία από τις μικρές τομές μεγαλώνει κατά 4-6 εκατοστά στο τέλος της επέμβασης προκειμένου να εξέλθει το τμήμα που έχει αφαιρεθεί.
        
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή, η οποία στα περισσότερα εξειδικευμένα κέντρα κατέχει την πρώτη θέση στην εκλεκτική χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων του παχέος εντέρου,  έχει πολλά πλεονεκτήματα.
        
Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται μικρότερο χειρουργικό τραύμα, μικρότερη απώλεια αίματος, γρηγορότερη λειτουργία του εντέρου, μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος, αισθητικά καλύτερο αποτέλεσμα, μικρότερος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο, ταχύτερη επιστροφή σε μια δίαιτα στερεής τροφής και συντομότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.
        
Το ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημα της λαπαροσκοπικής αντιμετώπισης είναι ότι ο ασθενής σηκώνεται και περπατά την επόμενη κιόλας ημέρα. Αυτό, μειώνει τους μυϊκούς πόνους και βοηθά σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία. Την τρίτη μετεγχειρητική ημέρα σιτίζεται με μαλακή τροφή και εξέρχεται από το νοσοκομείο πολύ σύντομα.
        
Προσοχή στη μη έγκαιρη αντιμετώπιση της εκκολπωματίτιδας, η οποία ενδεχομένως να δημιουργήσει επιπλοκές. Η σοβαρότερη είναι εκείνη της ρήξης του εντέρου και η δημουργία περιτονίτιδας, ή ακόμα και η μη ελεγχόμενη αιμορραγία. Αυτό θα αποτελέσει αφορμή για επείγουσα χειρουργική επέμβαση η οποία συνήθως οδηγεί σε λαπαροτομία, καθαρισμό της περιτονίτιδος, αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του εντέρου και σχηματισμό παρά φύσιν έδρας, οποία όμως δεν θα έχει μόνιμο χαρακτήρα αλλά θα μπορεί ο ασθενής μετά την παρέλευση 4-6 μηνών να υποβληθεί σε νέα επέμβαση επανένωσης του παχέος εντέρου του.
        
Γιώργος Σάμπαλης
Γενικός Χειρουργός Λαπαροσκόπος
Διευθυντής Χειρουργός στην Ευρωκλινικής Αθηνών
www.sambalis.gr
        
Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline

Ο Γρηγόριος Τσιώτος, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής, Mayo Clinic, Διευθυντής Α΄ Χειρουργικής Κλινικής Νοσοκομείου Μητέρα-Υγεία, εξηγεί στο Υγείαonline.gr, πως αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της κήλης με τη μέθοδο της λαπαροσκοπικής αποκατάστασης.

Μέχρι πρόσφατα το να εμφανίσει ένας άνδρας μια κήλη αποτελούσε ίσως ένα από τα πιο ενοχλητικά και βασανιστικά σενάρια. Πόνος, διόγκωση στην περιοχή της κοιλιάς, κίνδυνος περίσφιγξης, πολύωρα και επίπονα χειρουργεία και αποτέλεσμα που δεν ήταν πάντα ικανοποιητικό αφού το πρόβλημα μπορεί να εμφανιζόταν εκ νέου.

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση προσφέρει γρήγορη ανάρρωση και ταχεία επιστροφή των ασθενών στην καθημερινότητά τους χωρίς επιπλοκές και πόνο. Η επέμβαση διαρκεί 20-30 λεπτά ενώ οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους μετά από 8 ώρες νοσηλείας. Η λαπαρασκοπική αποκατάσταση της κήλης, σας βοηθά να επιστρέψετε άμεσα στις δραστηριότητές σας και δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η μέθοδος αποτελεί τη νούμερο 1 επιλογή στους επαγγελματίες αθλητές, όπου η γρήγορη επαναφορά τους σε πλήρως ανταγωνιστική δραστηριότητα είναι απόλυτο ζητούμενο.

Λαπαρασκοπική αποκατάσταση: Εξαφανίζει τον μετεγχειρητικό πόνο

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση δεν προκαλεί καθόλου μετεγχειρητικό πόνο διότι δεν επηρεάζονται καθόλου οι μύες της κοιλιάς. Επίσης, το κυριότερο, επιτρέπει στον ασθενή να επιστρέψει σε πλήρη φυσική δραστηριότητα άμεσα και σε κανονική αθλητική δραστηριότητα σε δύο εβδομάδες.

Αυτό συμβαίνει γιατί το πλέγμα τοποθετείται μέσα από τους κοιλιακούς μυς, στην εσωτερική πλευρά του χάσματος. Έτσι, όταν ο ασθενής κινείται ή ασκείται, το πλέγμα δεν κινδυνεύει να ξεκολλήσει, αλλά αντίθετα προσκολλάται ακόμα περισσότερο πάνω στους μυς, καθώς υφίσταται την πίεση προς αυτούς και όχι μακριά από αυτούς. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που διεθνώς η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται σε επαγγελματίες αθλητές, όπου η όσο γρηγορότερη επιστροφή σε πλήρη δραστηριότητα, έχει τεράστια σημασία.

Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο σε 8 ώρες

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η λαπαροσκοπική αποκατάσταση είναι μία τεχνικά απαιτητική εγχείρηση. Το πλέγμα πρέπει να καθηλώνεται και όχι απλώς να τοποθετείται πάνω στο χάσμα των μυών και να αφήνεται εκεί, όπως δυστυχώς γίνεται συχνά. Η λαπαροσκοπική αυτή εγχείρηση διαρκεί 20-30 λεπτά και ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο σε 6-8 ώρες. Με την σωστή καθήλωση του πλέγματος εσωτερικά του χάσματος, η λαπαροσκοπική αποκατάσταση σήμερα είναι η ασφαλέστερη, γρηγορότερη, πλέον ανώδυνη μέθοδος που οδηγεί στην γρηγορότερη πλήρη δραστηριότητα.

Η αντικατάσταση των ραμμάτων με πλέγμα. Τεράστια τα οφέλη για τους ασθενείς
         
Παλαιότερα η κήλη διορθωνόταν με την τοποθέτηση ραμμάτων, ώστε να κλείσει το χάσμα των μυών. Επειδή παρατηρήθηκε όμως ότι επανεμφανιζόταν συχνά, πράγμα αναμενόμενο άλλωστε διότι ράβονταν μεταξύ τους μύες ελαττωματικοί, άρχισε η χρήση πλέγματος. Το πλέγμα, από αδρανές αλλά ισχυρό υλικό που πάντα γίνεται δεκτό από τον οργανισμό και δεν προκαλεί αντιδράσεις, τοποθετείτο στην εξωτερική επιφάνεια των μυών κλείνοντας το χάσμα απ’ έξω. Η μέθοδος αυτή δημιουργούσε αρκετό πόνο μετεγχειρητικά και δεν επέτρεπε στον ασθενή να επιστρέψει σε φυσιολογική φυσική δραστηριότητα σε λιγότερο από δύο μήνες, ώστε να «κολλήσει το πλέγμα», όπως λεγόταν. Τα προβλήματα αυτής της τεχνικής, που δυστυχώς εφαρμόζεται ευρύτατα ακόμα και σήμερα, ήρθε να εξαλείψει η λαπαροσκοπική αποκατάσταση.
         
Τελικά, ποσό συχνή είναι η βουβωνοκήλη;
         
Η βουβωνοκήλη είναι συχνή, ιδιαίτερα σε νέους άνδρες κάτω των 40 ετών. Στις ηλικίες αυτές οφείλεται σε δυσλειτουργία ενός συστατικού του συνδετικού ιστού, η οποία προκαλεί χαλάρωση του κοιλιακού τοιχώματος στην περιοχή ακριβώς που τα αγγεία του όρχεος εξέρχονται από την κοιλιά προς το όσχεο. Αντίθετα, η κήλη όταν εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία, οφείλεται στην επερχόμενη χαλάρωση των μυών, καθώς και στην καταπόνησή τους από υπερβολική προσπάθεια, σήκωμα βάρους, κτλ.
         
Όταν πρωτοεμφανίζεται η κήλη, προκαλεί ελαφρό πόνο που αντανακλά στον όρχη ή στον μηρό. Αργότερα, όσο το χάσμα των μυών μεγαλώνει, αρχίζει να παρουσιάζεται διόγκωση στην περιοχή, καθώς το περιεχόμενο της κοιλιάς βγαίνει προς τα έξω. Αυτό ακριβώς δημιουργεί τον κίνδυνο της περίσφιγξης που είναι οξεία και επείγουσα κατάσταση. Η πρόληψη αυτού ακριβώς του κινδύνου είναι ο λόγος να θεραπεύεται κάθε κήλη μόλις εμφανιστεί.
         
Γρηγόριος Τσιώτος
Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής, Mayo Clinic
Διευθυντής Α΄ Χειρουργικής Κλινικής Νοσοκομείου Μητέρα-Υγεία
www.digestive-surgery.gr
         
Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline

Ο Γιώργος Σάμπαλης, Γενικός Χειρουργός Λαπαροσκόπος, Διευθυντής Χειρουργός στην Ευρωκλινική Αθηνών, εξηγεί στο Υγείαonline.gr, γιατί η λαπαροσκοπική χειρουργική είναι το «κλειδί» για τη κακοήθεια στο παχύ έντερο.
        
Παρόλο που η χειρουργική επέμβαση δεν αποτελεί πάντα ριζική θεραπεία των ασθενειών του παχέος εντέρου όπως ο καρκίνος, εντούτοις είναι η καλύτερη μέθοδος με 600 χιλιάδες περίπου σχετικές επεμβάσεις κάθε χρόνο, προκειμένου να σταματήσει η εξάπλωση της ασθένειας και να ανακουφισθεί ο ασθενής από την ταλαιπωρία και τον πόνο.
        
Παρόλη την αναγκαιότητά της, οι ασθενείς οι οποίοι υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση του παχέος εντέρου, συχνά αντιμετωπίζουν μία μεγάλη και δύσκολη περίοδο ανάρρωσης, γιατί οι κλασικές “ανοιχτές” επεμβάσεις είναι πολύ εκτεταμένες και στις περισσότερες περιπτώσεις, ο χειρουργός αναγκάζεται να κάνει μεγάλη τομή, γεγονός που συνοδεύεται από μεγάλης διάρκειας μετεγχειρητική παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο πέντε έως οκτώ ημέρες κατά μέσον όρο, ενώ απαιτείται συνήθως περίοδος ανάρρωσης έξι εβδομάδων.
        
Λαπαροσκοπική Κολεκτομή
        
Σήμερα, μία νέα μέθοδος γνωστή ως λαπαροσκοπική κολεκτομή, με τη σύγχρονη τεχνολογία που φέρει, επιτρέπει στον χειρουργό την ασφαλή και αναίμακτη κινητοποίηση του τμήματος του παχέος εντέρου που θα αφαιρεθεί, με αποτέλεσμα να μην είναι απαραίτητη η διενέργεια μεγάλης τομής, ειδικά πάνω από τον ομφαλό, η οποία και είναι πολύ επιβαρυντική για τον ασθενή.
        
Στις περισσότερες λαπαροσκοπικές κολεκτομές, οι  χειρουργοί κάνουν τέσσερις ή πέντε μικρές τομές (1/2εκ. περίπου η καθεμία), ενώ παρακολουθούν την εικόνα των εσωτερικών οργάνων του ασθενούς σε μία οθόνη τηλεόρασης. Στη συνέχεια, το λαπαροσκόπιο, ένα μικροσκοπικό τηλεσκόπιο συνδεδεμένο με μια βιντεοκάμερα, εισάγεται μέσω ενός σωλήνα ενός εκατοστού και επιτρέπει στον χειρουργό να βλέπει σε μεγέθυνση τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς στην οθόνη μιας τηλεόρασης. Μία από τις μικρές τομές μεγαλώνει κατά 4-6 εκατοστά στο τέλος της επέμβασης προκειμένου να εξέλθει το τμήμα που έχει αφαιρεθεί.
        
Η επέμβαση της κολεκτομής θεωρείται από τις βαρύτερες επεμβάσεις στην γενική χειρουργική. Απαιτεί διενέργεια τομής συνήθως από την ξιφοειδή απόφυση του στέρνου μέχρι το εφήβαιο, και αυτό διότι πρέπει να γίνει κινητοποίηση (απελευθέρωση) του τμήματος του παχέος εντέρου που θα αφαιρεθεί από τους ανατομικούς “συνδέσμους” αυτού, όπως ο σύνδεσμος με το ήπαρ, το σπλήνα κλπ. Οι χειρισμοί αυτού απαιτούν την διενέργεια της μεγάλης τομής.
        
Οι βασικές ενδείξεις της κολεκτομής είναι συνήθως: Καλοήθεις ή κακοήθεις όγκοι του παχέος εντέρου οι οποίοι δεν μπορούν να αφαιρεθούν με ενδοσκοπική μέθοδο, εκκολπωματική νόσος και επιπλεγμένες περιπτώσεις αιμορραγικών ή ισχαιμικών κολίτιδων κλπ.

Η διάγνωση
        
Η διάγνωση πολλών ασθενειών στο κόλον γίνεται με κάποια από τις δύο ακόλουθες εξετάσεις: κολονοσκόπηση και βαριούχος υποκλυσμός. Αυτές οι δύο εξετάσεις επιτρέπουν στο χειρουργό να δει και να ελέγξει το εσωτερικό του εντέρου. Μερικές φορές, μπορεί να κριθεί απαραίτητη και μία αξονική τομογραφία κοιλίας. Πριν από την επέμβαση, επίσης, θα χρειαστούν και κάποιες αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) ή/και ακτινογραφία θώρακος.
        
Πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής κολεκτομής
        
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή, η οποία στα περισσότερα εξειδικευμένα κέντρα κατέχει την πρώτη θέση στην εκλεκτική χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων του παχέος εντέρου,  έχει πολλά πλεονεκτήματα.
        
Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται μικρότερο χειρουργικό τραύμα, μικρότερη απώλεια αίματος, γρηγορότερη λειτουργία του εντέρου, μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος, αισθητικά καλύτερο αποτέλεσμα, μικρότερος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο, ταχύτερη επιστροφή σε μια δίαιτα στερεής τροφής και συντομότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.
        
Το ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημα της λαπαροσκοπικής αντιμετώπισης, είναι ότι ο ασθενής σηκώνεται και περπατά την επόμενη κιόλας ημέρα. Αυτό, μειώνει τους μυϊκούς πόνους και βοηθά σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία. Την τρίτη μετεγχειρητική ημέρα σιτίζεται με μαλακή τροφή και εξέρχεται από το νοσοκομείο πολύ σύντομα.
        
Γιώργος Σάμπαλης
Γενικός Χειρουργός Λαπαροσκόπος
Διευθυντής Χειρουργός στην Ευρωκλινικής Αθηνών
www.sambalis.gr
        
Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline

Ο Δρ. Αθανάσιος Α. Δερβίσογλου MD, PhD, Γενικός Χειρουργός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, εξηγεί στο Υγείαonline.gr, ποιες είναι οι νέες τεχνικές για την θεραπεία της χολολιθίασης, για τη πλήρη απουσία του μετεγχειρητικού πόνου.

Η χολή αποτελεί ένα πράσινο παχύρρευστο υγρό, το οποίο δημιουργείται στο συκώτι. Μέρος αυτού του υγρού φυλάσσεται προσωρινά στη χοληδόχο κύστη. Η χοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο με αχλαδοειδές σχήμα και το βρίσκουμε στην κατώτερη πλευρά του ήπατος (συκωτιού).

Ο ρόλος του είναι να και απελευθερώνει τη χολή, η οποία αδειάζει μέσω στενών σωλήνων (κυστικός πόρος και χοληδόχος πόρος) εντός του δωδεκαδακτύλου (πρώτο τμήμα λεπτού εντέρου μετά το στομάχι). Η διαδικασία αυτή γίνεται κάποια στιγμή μετά το φαγητό και θεωρείται εξαιρετικά σημαντική διότι βοηθά στην πέψη, καθώς η χολή διασπά σε μικρότερα τμήματα τις λιπαρές ουσίες.

Στη περίπτωση που η χολή είναι πλούσια σε χολικά άλατα και χοληστερόλη, διευκολύνεται η δημιουργία λίθων εντός της χοληδόχου κύστεως και αυτή την κατάσταση την ονομάζουμε χολολιθίαση. Η ύπαρξη χολολίθων καθιστά δύσκολη την απελευθέρωση της χολής από τη χοληδόχο κύστη με αποτέλεσμα την αναστολή πέψης των λιπαρών ουσιών. Έτσι οδηγούμαστε σε δυσπεψία, η οποία προκαλεί έντονο μετεωρισμό (το γνωστό “φούσκωμα”) και ενίοτε πόνο και εμέτους. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι χολή έχουμε όλοι φυσιολογικά. Η χολολιθίαση είναι νόσος και αποτελεί την κατάσταση στην οποία αναφερόμαστε, όταν λέμε “έχω τη χολή μου“.

Κινδυνεύω; Πόσο συχνή είναι;

Περίπου 2 στους 10 ενήλικες πάσχουν από χολολιθίαση. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες, στους παχύσαρκους και σε ασθενείς που ακολουθούν εντατικές δίαιτες.

Η ενσφήνωση λίθου, είτε στην έξοδο της χοληδόχου κύστεως, ή στους σωλήνες που την συνδέουν με το δωδεκαδάκτυλο (κυστικός πόρος και χοληδόχος πόρος), προκαλεί χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως), ή χολαγγειίτιδα (φλεγμονή των αγγείων που φέρουν χολή εντός κι εκτός του συκωτιού), ή ακόμη και παγκρεατίτιδα. Αυτές οι παθήσεις θεωρούνται ως εξαιρετικά επικίνδυνες.

Πως θα καταλάβω ότι έχω χολή;
         
Μόνο 2 στους 10 ασθενείς με χολολιθίαση παρουσιάζουν συμπτώματα. Τα συχνότερα εμφανίζονται λίγη ώρα μετά από το γεύμα και είναι η δυσπεψία (δηλαδή το “φούσκωμα”), ο πόνος στο επιγάστριο (μπροστά από το στομάχι) ή στο δεξιό πλάγιο τμήμα της κοιλιακής χώρας (πάνω από τον ομφαλό και κάτω από τα πλευρά) και οι έμετοι. Σπανιότερα μπορεί να εμφανισθεί πυρετός και ίκτερος. Παρόμοια συμπτώματα μπορεί να έχουν επίσης οι ασθενείς που φέρουν χολικό ίζημα (“λάσπη στη χολή”), καθώς κι αυτοί οι οποίοι πάσχουν από λειτουργική μη λιθιασική χολοκυστίτιδα ή ακινησία της χοληδόχου κύστεως, που αφορούν σπανιότερες μορφές χολοκυστοπάθειας.
         
Περίπου το 80% των ασθενών με χολολιθίαση είναι ασυμπτωματικοί. Δυστυχώς σε αυτούς συγκαταλέγονται και οι ασθενείς με δυσπεψία (μετεωρισμό, “φούσκωμα”, “βαρυστομαχιά”). Οποιοδήποτε σύμπτωμα δυσπεψίας ιδιαίτερα μετά από λήψη τροφών οι οποίες είναι τηγανητές, πικάντικες, περιέχουν χορταρικά, είναι πλούσιες σε λιπαρά κ.α. μπορεί να σημάνουν κίνδυνο ύπαρξης χολολιθίασης. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση φουσκώματος μετά από λήψη αλκοολούχων ποτών ή καφέ.
         
Τι κάνουμε λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις; Η χολολιθίαση είναι νόσος που μπορεί να διαγνωσθεί με ευκολία, ανώδυνα και οικονομικά με υπερηχοτομογραφία. Εξίσου σημαντικό ρόλο έχει η ειδική κλινική εξέταση από έμπειρο Γενικό Χειρουργό.
         
Πως θεραπεύεται;
         
Η μοναδική θεραπεία της χολολιθίασης γίνεται με χολοκυστεκτομή, δηλαδή με χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως. Από το 1882 που διενεργήθηκε η πρώτη ανοικτή χολοκυστεκτομή έως και το 1985 που έγινε η πρώτη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως αποτελούσε μία σχετικά επώδυνη επέμβαση με μεγάλη τομή στην κοιλιακή χώρα και απαιτούσε πολυήμερη νοσηλεία. Από τις αρχές του 1990 που η λαπαροσκοπική χειρουργική διαδόθηκε ευρέως έως και σήμερα, άλλαξαν τα δεδομένα. Η επέμβαση γίνεται με πολύ μικρές τομές (0,5 έως και 1 εκ.) μέσω των οποίων εισάγονται εντός της κοιλίας οπτική κάμερα και ειδικά εργαλεία. Μέσα από αυτά ο χειρουργός βλέπει και διενεργεί την επέμβαση. Με την λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, ελαχιστοποιήθηκε ο μετεγχειρητικός πόνος και ο χρόνος νοσηλείας. Επίσης, μετά το 2000 ακολούθησαν νέες τεχνικές, όπου με τη χρήση Laser, η χοληδόχος κύστη αφαιρείται λαπαροσκοπικά με αποτέλεσμα την πλήρη απουσία του μετεγχειρητικού πόνου στο πλείστο των ασθενών.
         
Δρ. Αθανάσιος Δερβίσογλου MD, PhD
Γενικός Χειρουργός
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
www.adlaser.gr
        
Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline

Ο Βασίλειος Θ. Οικονόμου, Χειρουργός, Υποψήφιος Διδάκτωρ ΑΠΘ, Ανοικτή – Λαπαροσκοπική Χειρουργική, εξηγεί στο Υγείαonline.gr, τι είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική, ποια είναι τα πλεονεκτήματά της και σε ποιες επεμβάσεις ενδείκνυται.

Η λαπαροσκοπική χειρουργική είναι μία μέθοδος ενδοσκοπικής χειρουργικής, η οποία πραγματοποιείται χωρίς να ανοίξει η κοιλιά του ασθενούς.

Είναι απαραίτητο να «γεμίσει» η περιτοναϊκή κοιλότητα με αέριο (πνευμοπεριτόναιο) και να εισέλθει μέσα σε αυτή ένα ενδοσκόπιο (λαπαροσκόπιο), το οποίο μεταφέρει την εικόνα από το εσωτερικό της κοιλίας στο μόνιτορ, καθοδηγώντας το χειρουργό στις κινήσεις του. Τα εργαλεία εισέρχονται στην κοιλία μέσα από μικρές οπές (0,5-1 εκ.).

Ποιες επεμβάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά;

Η πιο συχνά εκτελούμενες λαπαροσκοπικές επεμβάσεις είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, η λαπαροσκοπική πλαστική διαφόρων τύπων κηλών (βουβωνοκήλης, μηροκήλης, ομφαλοκήλης, μετεγχειρητικής κοιλιοκήλης), η λαπαροσκοπική θολοπτύχωση για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή.

Βρίσκει μεγάλη εφαρμογή στην αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων των έσω-γεννητικών οργάνων της γυναίκας (αφαίρεση κύστεων ωοθήκης, ινομυωμάτων μήτρας), σε καλοήθεις, κακοήθεις παθήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα (στομάχι, παχύ έντερο), παθήσεις του ήπατος, του σπληνός, ουρολογικές (νεφρεκτομή, επινεφριδεκτομή, ριζική προστατεκτομή) και επεμβάσεις παχυσαρκίας.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής σε σχέση με την ανοικτή χειρουργική;

Ο μετεγχειρητικός πόνος, το εγχειρητικό στρες και η επιβάρυνση του καρδιοαναπνευστικού συστήματος μετεγχειρητικά είναι σημαντικά μικρότερα.

Η κινητοποίηση του ασθενούς μετά την επέμβαση είναι ταχύτατη, ενώ ο χρόνος μετεγχειρητικής νοσηλείας και ο χρόνος επανόδου στην καθημερινή δραστηριότητα είναι πολύ συντομότερος. Οι επιπλοκές του χειρουργικού τραύματος (λοίμωξη, μετεγχειρητική κήλη) είναι πολύ σπανιότερες, ενώ και το αισθητικό αποτέλεσμα είναι σαφώς ανώτερο. Ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα είναι η αποφυγή δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων, οι οποίες συχνά προκαλούν ειλεό σε ασθενείς μετά από ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις.

Ποιες είναι οι αντενδείξεις της λαπαροσκοπικής χειρουργικής;

Κύριες αντενδείξεις αποτελούν η ύπαρξη βαρείας διαταραχής της πηκτικότητας του αίματος, το ιστορικό πολλαπλών ενδοκοιλιακών επεμβάσεων και η βαρειά καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια, η οποία μπορεί να επιδεινωθεί κατά το πνευμοπεριτοναίο.

Βασίλειος Θ. Οικονόμου
Χειρουργός
Υποψήφιος Διδάκτωρ ΑΠΘ
Ανοικτή – Λαπαροσκοπική Χειρουργική

Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline

ygeiaonline